قلعه سرخ دهلی : بعد از تاج محل، یکی دیگر از جاذبه های گردشگری مهم و محبوب شهر دهلی، پایتخت هند، قلعه سرخ یا لال است. در زبان هندی به رنگ قرمز لال میگویند. این قلعه سرخ رنگ، را شاه جهان، پنجمین امپراطور مغول زمانی که پایتخت خود را از اگرا به دهلی تغییر داد، ساخت. ساخت قلعه سرخ، حدود نه سال طول کشید تا سرانجام در سال 1648 کامل شد. لال قلعه 254 هکتار مساحت داشته و دیوارهایی که از آن محافظت می کنند، به تنهایی دو کیلومتر طول دارند. این دیوارهای دفاعی، در قسمتی که به رودخانه میرسند، هجده متر ارتفاع شده و به سمت شهر، 33 متر بلندتر هستند.
معماری قلعه سرخ دهلی
نام این قلعه را به خاطر استفاده زیاد از سنگ های سرخ در ساخت آن، لال قلعه گذاشتند. این یاقوت قرمز رنگ دهلی، شبیه به شکل هشت ضلعی نامنظم بوده که دیوارهایی با سنگ های قرمز طور تا طور آن را گرفته اند تا از این یاقوت محافظت کنند. قلعه سرخ دهلی در کنار رود یامونا قرار داشته و قسمت های مختلفی برای نشان دادن به توریست ها و گردشگران تور دهلی دارد، که معروف ترین آن دروازه لاهور و یا مسجد مروارید ساخته شده از مرمر سفید است ! اگر وارد این قصر شوید، روی دیوارهای آن نوشته های فارسی می بینید که البته بیشتر آن ها متاسفانه تخریب شده اند. این بنا سال 2007 در لیست میراث جهانی یونسکو، به عنوان یک اثر معماری مشترک از تمدن های هندو، اسلامی، تیموریان و ایرانی ثبت شده و در زمینه های تاریخی، سیاسی، اجتماعی و ... نقش بسیار مهمی دارد.
قسمت های مختلف قلعه سرخ دهلی
- دیوان عامل، یک حیاط بزرگ بیرون از قلعه بوده که با سنگ های مرمر سفید تزئین شده است. در آن زمان، شاه روی ایوان دیوار شرقی قلعه می ایستاده و با مردم دیدار می کرده است.
- کرسی یا همان تخت پادشاهی، روبروی دیوان عامل بوده و درواقع یک سکوی بزرگ و باشکوه با سه متر ارتفاع از کف ایوان عامل است. کرسی از مرمر با حجاری های ظریف و جواهر نشان ساخته شده بود که سال 1857 جواهرات آن را در آوردند. در آن زمان، شاه روی این کرسی به صحبت وزرا یا مردم گوش میداد.
- قسمت لال پرده که به آن پرده قرمز هم میگویند، در سمت چپ دیوان عام قرار داشته و تنها شاه و نزدیکان وی میتوانستند از این پرده عبور کنند. آن زمان عبور از پرده سرخ، حق امتیاز بسیار بزرگی بود.
- دیوان خاص، مکان برقراری ملاقات های خصوصی شاه و برگزاری جلسه های حکومتی بوده. دیوان خاص کاملا از سنگ مرمر سفید بوده و تنها روی ستون های آن نقش و نگارهایی از گیاهان با طلا تزئین شده است. همینطور سقف آن در زمان های قدیم از نقره زرکوب بوده.
- میزان عدالت قسمتی از قلعه بوده که جواهرات بسیار و ظریفی روی سنگ مرمر، از ماه و ستاره، و ترازو که بین تسبیح خانه و خوابگاه دارد. دلیل شاه برای ساخت و طراحی چنین نقش و نگارهایی، نشان دادن عدالت او از میزان و برابر است.
- ساوان و بادان دو عمارت کلاه فرنگی بوده که از آن ها برای نگهداری آب در استفاده میکردند.
- ظفر محل، یک ساختمان از جنس سنگ های قرمز رنگ بوده که بین استخر و بناهای ساوان و بادان قرار دارد. ظفر محل به دست بهادر شاه ساخته شده بود و در قسمت شرقی آن یک پل چوبی قرار داشت اما اکنون این پل چوبی وجود ندارد.
- زنانه محل زندگی و اقامت زنان شاه بوده و در قسمت جنوبی قلعه قرار دارد. این قسمت، ممتاز محل و رنگ محل را داشته که هرکدام به خاطر زیبایی که داشتند به موزه تبدیل شده. رنگ محل، محل زندگی همسر اصلی شاه بوده که با طلا و مرمر، دیوارها و سقف آن تزئین شده است. همینطور در این اتاق، حوضی از مرمر قرار داشته که آب آن از نهر بهشت تامین می شد و بسیار زیباست، در سفر تور هند خود، حتما از این موزه دیدن کنید.
- دعوت‌خانه یکی از کوچکترین عضو این مجموعه بزرگ و فوق العاده بوده که در قسمت شمالی قلعه سرخ قرار دارد. این بخش محل اقامت شاهزاده بوده که بعدها بوسیله انگلیسی ها به یک چایخانه تبدیل شد.
- مسجد موتی، یکی از زیباترین و خاص ترین مسجد ساخته شده از مرمر سفید بوده که در سال 1659 به دست اورنگ‌زیب ساخته شد. این مسجد به عنوان یک مسجد خصوصی ساخته شده و به مجموعه اصلی وصل شده است.
