بنای هارونیه مشهد : هارونیه یکی از قدیمی ترین آثار باقی مانده از شهر توس قدیم بوده که همچنان رمز و رازهای بسیاری را برای توریست ها و محققان باقی گذاشته است. تمام پرسش ها و رمز و رازهای این بنای قدیمی، آن را به یک بنای افسانه ای در نزدیکی مشهد تبدیل کرده. معماری ساده اما فوق العاده ای که این بنا با آجرهای قرمز رنگ داشته، عظمت و استقامت بنا را به رخ بازدیدکنندگان خود می کشد. سال های سال است که بنای هارونیه یکی از جاذبه های پربازدید توریست ها و گردشگران تور مشهد بوده و علاوه بر آن ها مکانی برای تحقیق پژوهشگران و باستان شناسان است. هارونیه بلندترین ساختمان قدیمی شهرک تاریخی توس بوده و با معماری فوق العاده و افسانه هایی که درباره آن وجود دارد، از محبوب ترین بناهای این شهرک محسوب می شود. با بررسی باستان شناسان و پژهشگران، قدمت این بنا به قرن های هفتم و یا هشتم قمری برمیگردد ولی همچنان این موضوع به اثبات نرسیده است. هارونیه بین مردم شهر با اسم های گنبد هارونیه، بقعه هارون و بقعه هارونیه شناخته می شود. این بنا اکنون مورد بازسازی قرار گرفته و اطراف آن نیز فضاسازی انجام گرفته است. این اثر تاریخی در سال 1310، به عنوان آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده و همینطور در سال 1382 به عنوان آرامگاه امام غزالی به فهرست آثار ملی کشورمان اضافه شده است.
معماری و قسمت های مختلف بنای هارونیه مشهد
این بنا دارای قسمت های مختلفی بوده مثل سردابه، پنجره های مشبک، هشت طاق نما با قوس جناغی، چهار شاه نشین، چهار ایوان صلیبی شکل در داخل بنا، ایوان رفیع، گنبد دو پوسته آجری به ارتفاع 22 متر از کف زمین و دیگر عنصرها و .... هستند که این بنا را تشکیل داده اند. همینطور در معماری این بنای باشکوه از چند طاق نما همراه با قوس پنج یا هفت منفذهای ساده نورگیر، سایه روشن ایجاد کرده اند که موجب شده از بار دیوارها کاسته شده و بنا زیباتر خود را نشان دهد. هارونیه معماری به سمبک آذری داشته و تمان آجر است. قسمت داخلی این بنا یک ایوان، سه اتاق فرعی، چهار شاه نشین و گنبد داشته که این قسمت تماما در معرض دید توریست ها و گردشگران تور لحظه آخری مشهد قرار گرفته است. قسمت بیرونی نیز یک سنگ از یادبود کوچکی امام محمد غزالی و همینطور باغچه ای به شکل مستطیل روبروی ایوان ساخته شده است.
در زمان های قدیم از بنای هارونیه چه استفاده ای می شد
افسانه های زیادی درباره این بنا گفته شده، به عنوان مثال بعضی ها میگویند این بنا قرن های گذشته زندان هارون الرشید بوده، عده دیگر نیز میگویند این مکان آتشکده ای برای زمان های قبل از اسلام می باشد. بعضی ها هم معتقدند که امام موسی کاظم (ع) و تعدادی از شیعیان در این سیاهچال زندانی بوده و شکنجه شده اند. اینها افسانه ها و روایاتی بوده که در زمان قدیم از بنای هارونیه چه استفاده هایی می شده است.
هزینه بازدید و دسترسی های نزدیک به بنای هارونیه مشهد
توریست ها و گردشگران تور ارزان مشهد میتوانند هر روز هفته از این مجموعه دیدن کنند. همینطور هزینه بازدید از این مجموعه برای ایرانیان 2500 تومان و برای اتباع خارجی پانزده هزار تومان می باشد. بنای هارونیه در 25 کیلومتری شمال غربی مشهد، سه راه فردوسی، حاشیه بلوار شاهنامه، نرسیده به آرامگاه فردوسی قرار دارد.
