قصر حرم سرا , گرمسار, سمنان
گرمسار یکی از شهرهای استان سمنان می باشد که به دلیل تاریخی بودن و قدمت این شهر آثار تاریخی به جا مانده از دوره های مختلف تاریخی زیادی در این شهر وجود دارد که یادگار دوره های مختلف برای آیندگان می باشد. در شهر گرمسار قصرها و ابنا تاریخی زیادی موجود می باشد که معمولا بیشتر این آثار به دوره تاریخی صفویان مربوط می باشد و قدمتی چند صد ساله دارند.
قصر حرمسرا نیز یکی از این آثار تاریخی است که از دوره صفویان به جا مانده است. این قصر به دوره پادشاهی شاه عباسی بر می گردد. این قصر به قصر شاه عباسی و همچنین قصر بهرام نیز معروف است. از زیباترین قصرهای دوره صفویان همین قصر حرمسرا یا قصر عباسی است.
در نزیکی قصر شاه عباسی بنای تاریخی دیگری مربوط به همین دوره تاریخی وجود دارد که تنها یک کیلومتر با قصر عباسی فاصله دارد این بنا حرمسرا نامیده می شود این قصر زمانی که پادشاهان صفوی به سفر می رفتند مورد استفاده قرار می گرفته و در برخی مواقع برای سکونت شکارچیان سلطنتی استفاده می شده است. البته ناگفته نماند که حرمسرا در زمان های قدیم به مکانی اطلاق می شده است که زنان و کنیزهای شاه , سلطان یا خلیفه در آن اقامت و زندگی می کردند.
حرمسراها در ایران از زمان پاداشاهان هخامنشی تا زمان قاجارها همچنان ادامه داشت به گفته باستان شناسان که از حرمسراهای پادشاهان دوره اشکانی و ساسانی اطلاعات بیشتر و دقیق تر در دست است من جمله این که می توان به حرمسرای خسور پرویز اشاره داشت که در آن هزاران زن اقامت داشتند .
بعد از اسلام همچنان این روند ادامه داشت و داشتن حرمسرا به افراد عالی حکومتی محدود بود این روند در دوره صفوی به اوج خود رسید بزرگ ترین حرمسرا منسوب به شاه عباس کبیر است که بنا به گفته تاریخ دانان هر از چند گاهی بنا به دستور شاه دختران زیبا در هشت بهشت گرد هم می آمدند تا پادشاه بتواند از بین این دختران زنانی جدید برای خود اختیار کند.
این سنت و رسم پادشاهان ایرانی همچنان تا اواخر دوره قاجار در ایران ادامه داشت براساس کتاب های تاریخی فتحعلی شاه قاجار هزاران زن داشت اگر کمی دقت کنیم و عاقلانه بیاندیشیم شاید بتوان دلیل عقب ماندگی ایران در زمان قاجار را که جهان در تکاپو و رشد صنعتی بود را نقد کنیم بی شک اولین نقدی که به دوره صفویان و قاجاریان وارد است داشتن حرمسرای پادشاهان ان هم با این خیل عظیم زنان می باشد. و بیشتر اوقات شاه به خوشگذرانی و گذراندن وقت با همسران اختصاص داده می شد.
قصر حرمسرا در منطقه ای تقریبا خشک واقع شده است که بیشتر مناطق گرمسار به همین منوال می باشد. در زمان های قدیم و زمان صوفیان برای آب آشامیدنی و مصارف دیگر از آب چشمه ها استفاده می شده است این چشمه ها در دامنه سیاه کوه که از طریق کانالی که حفر شده است بعد از عبور از مسیر دره به حوضی در بیرون حیاط جنوبی قصر وارد می شود در ادامه این حوض بزرگ , حوض کوچکی نیز ساخته شده است که بعد از اینکه حوض بزرگ پر شد آب اضافی جریان پیدا کرده و به حوض بعدی ریخته و آن را نیز پر می کند. این حوض کوچک در داخل حرمسرا است.
ساختار و معماری این حرمسرا به شکل بناهای دوره صفوی است در بخش جنوبی حرمسرا تالاری بزرگ واقع شده است که دو تا ایوان در قسمت شمالی این تالار موجود می باشد. در قمست شمالی ایوان ها در هر دو ایوان دو تا اتاق وجود دارد به نظر می رسد این اتاق ها در ابتدا ساخته نشده بودند و بعدا به این بنا اضافه شده اند متاسفانه به دلیل عدم نگهداری درست از این بنای تاریخی بیشتر بخش های حرمسرا نابود شده و از بین رفته است و حتی بعدا بازسازی و تعمیری نیز صورت نگرفته است. به دلیل همین خراب شدن ها تالارهای قسمت شمالی حرمسرا تقریبا به طور کامل از بین رفته و بقیه بنا نیز کمی تا قسمتی ابری رو به انهدام است بنا بر نظر کارشناسان زلزله هایی که در طول این چند صد سال صور گرفته است موجب شده این بنا به این صورت تخریب شود و تنها قسمت های بسیار کمی از بنا برجای مانده است.
امیدورایم مسئولان مربوطه به فکر باشند و هرچه سریع تر و به شکلی مطلوب در جهت تعمیر و بازسازی این بنا و بناهای نظیر دیگر که رو به نابودی هستند را مورد ترمیم و مرمت و بازسازی قرار دهند. علاوه بر این مردم عزیر کشورمان نیز زماین که به بناهای تاریخی سر می زنند و از آنها دیدن می کنند نیز سعی کنند حداقل آسیبی به این بناها وارد نکنند. نوشتن یادگاری و کندن آجرها هیچ دردی را دوا نمی کند پس بهتر است در حفظ منابع گردشگری خود بکوشیم تا این صنعت روز به روز پیشرفت کند.
